ნადირობის სეზონი
ნადირობის სეზონის გახსნამდე დარჩა:

მინი-ჩატი

კატეგორია
სიახლე სამონადირეო სამყაროში [156]
საიტის ამბები [82]
ბაზიერი [30]
ბრაკონიერობა [169]
მოიპარეს-დაიკარგა [116]
ცხოველები და ფრინველები [267]
ძაღლები [138]
საქართველოს ამბები [482]
უცხოეთის ამბები [330]
საქართველოს წარსულიდან [43]
მიმოხილვა [33]
მგლები და ტურები [55]
ქვეწარმავლები [14]
დედამიწა [114]
იცით თუ არა რომ [284]
სახუმარო ამბები [48]
სხვადასხვა [362]

სიახლე ფორუმში
განახლებული 6 თემა
სასტენდო სროლა ...   
akson777პასუხების რაოდენობა: 199
ბრეტონული ეპანიოლი ep...   
gio90პასუხების რაოდენობა: 264
ტყის ქათამზე ნადირობა   
giohunt1982პასუხების რაოდენობა: 4113
მწყერზე ნადირობა   
Marco-Poloპასუხების რაოდენობა: 4148
მოსინის სნაიპერული შაშ...   
gelka72პასუხების რაოდენობა: 33
სამ ლულიანი სანადირო თ...   
Daturi1975პასუხების რაოდენობა: 12

ბოლო კომენტარები

ახალი სტატიები

მუსიკა საიტზე
სხვა სიმღერებს ნადირობაზე იხილავთ ფორუმში.

sape

sape

მთავარი » 2013 » ნოემბერი » 26 » რამდენად ჭკვიანები არიან მაიმუნები?    

13:15:19
რამდენად ჭკვიანები არიან მაიმუნები?

მაიმუნების ინტელექტის შესახებ სერიოზული მტკიცებულებები 1960-იან წლებში გაჩნდა გომბეში, ტანზანიაში. ცნობილი ბრიტანელი მეცნიერი, ჯეინ გუდოლი აკვირდებოდა შიმპანზეებს და შენიშნა, რომ ისინი ჭიანჭველების "მოსანადირებლად” რტოებს იყენებდნენ (იხ. სურათი). ეს გახლდათ პირველი დადასტურება იმისა, რომ შიმპანზეებიც აკეთებენ და იყენებენ იარაღს ინსტინქტების დასაკმაყოფილებლად. მანამდე იარაღის გამოყენება ითვლებოდა უნიკალურ, მხოლოდ ადამიანისთვის დამახასიათებელ მოვლენად. ამ აღმოჩენის შემდეგ მეცნიერებმა ისიც დაადგინეს, რომ ჩვენი ევოლუციური ნათესავები ჟესტების ენას იყენებენ, ამზადებენ შუბის მაგვარ იარაღებს და მათი მეშვეობით ნადირობენ, მეხსიერების ტესტებში კი ზოგჯერ სტუდენტებსაც ჯობნიან.

1976 წლის 21 მაისს ფრანსინ "პენი” პატერსონი (მარცხნივ) იყენებს ამერიკულ ჟესტების ენას და ეკითხება გორილას, სახელას კოკოს, შია თუ არა. კოკო პასუხობს, რომ მშიერია. კოკო დაბლობის გორილაა, დაბადებული 1971 წელს და დღემდე ითვლება ენის ყველაზე კარგ მცოდნე ცხოველად. ორგანიზაცია Gorilla Foundation-ის მიხედვით, მისი ენა შედგება 1000-ზე მეტი ჟესტისგან, იგებს 2000 ინგლისურ სიტყვას და ესმის დიალოგების ძირითადი შინაარსი. კოკოს ინტელექტუალური კოეფიციენტი 70-დან 95-მდეა, ადამიანურ საზომში კი 100 ითვლება ნორმალურ მაჩვენებლად. მაიმუნების მკვლევარის, ტომას ბრეუერის მიხედვით, "დიდ მაიმუნებს აქვთ ჟესტების კომუნიკაციის ენა, რომელიც პატარა ბავშვებისას მიაგავს. ადამიანებისგან განსხვავებით, ურთიერთობისთვის მათ შექმნეს ნიშნების ენა, რადგანაც არ შეუძლიათ ბგერების ისე წარმოქმნა, როგორც ჩვენ.”

 


მკვლევარი სიუ სავაჟ-რამბო ეხუტება ჯუჯა შიმპანზეს, სახელად კანზის, ატლანტის ენების კვლევის ცენტრის მოსწავლეს, მას შემდეგ რაც ამ უკანასკნელმა შესანიშნავი შედეგი აჩვენა ენის აღქმისა და სინტაქსის გამოცდაში. კანზი 1980 წელს დაიბადა და აიოვაში მდებარე მაიმუნების ენისა და ინტელექტის შემსწავლელი ორგანიზაციის, Great Ape Trust-ის მიხედვით, მსოფლიოს უდავო ჩემპიონია მაიმუნების ენის ცოდნაში. ის პირველი მაიმუნი იყო, რომელიც ბავშვის მსგავსად თავის ენას ავითარებდა და აფართოებდა, ასევე პირველი მაიმუნი, რომელმაც გამოავლინა, რომ ინგლისური ენის აღქმა შეეძლო. სინტაქსის სწავლა უფრო რთულია, ვიდრე ცალკეული სიტყვებისა, რადგან მოითხოვს სიტყვებს შორის კავშირის გააზრებას. და რაც უფრო მნიშვნელოვანია, კანზის უნარები ამით არ მთავრდება – მას შეუძლია ქვის იარაღების დამზადება და სრულად ესმის თამაში Pac-Man.

 


1996 წელს ჩატარებული კვლევის დროს ორანგუტანი, სახელად აზი ირჩევს ვაშლის სიმბოლოს ეკრანზე, მას შემდეგ, რაც მეცნიერი მას ვაშლის ნაჭერს უჩვენებს. National Geographic-ის ჟურნალის მიხედვით, "აზი არამარტო უკავშირებს თავის ფიქრებს აბსტრაქტულ სიმბოლოებს, არამედ ახდენს ე.წ. გონების თეორიის დემონსტრაციას და აკეთებს ლოგიკურ, დაფიქრებულ არჩევანს. ამით ის აჩვენებს, რომ საკმარისად აქვს გონებრივი მოქნილობა, რაც ხშირად აკლიათ შიმპანზეებს.” ეკრანზე დაახლოებით 70 სიმბოლოა და მათ არ აქვთ ვიზუალური კავშირი იმასთან, რასაც წარმოადგენენ. სიმბოლოები 7 კატეგორიად იყოფა: საკვები, ხალხთა საკუთარი სახელები, ზმნები, ზედსართავი სახელები, არაბული რიცხვები, სხვა ობიექტები და ორგანგუტანთა სახელები. მართალია, ეს პირველი შემთხვევა არ ყოფილა, როცა მაიმუნი სიმბოლოებით გადმოსცემს აზრებს, მაგრამ აზის მიღწევა მიანიშნებს, რომ ადამიანების გარდა სხვა სახეობებსაც შეუძლიათ განსაზღვრება მისცენ ისეთ სიმბოლოებს, რომლებიც ერთი შეხედვით უაზრო და უმნიშვნელოა.

 


კონგოს ეროვნულ პარკში მდედრი დაბლობის გორილა სასიარულო ჯოხს იყენებს, რათა წყლის სიღრმე გაზომოს. ეს ქცევა, რომელიც ჟურნალმა "PLoS Biology”-მ დააფიქსირა 2005 წელს ჩატარებული კვლევისას, გახდა პირველი მტკიცებულება იმისა, რომ ველურ ბუნებაში გორილები იარაღს იყენებენ. კიდევ უფრო ადრე მეცნიერები აკვირდებოდნენ შიმპანზეებს, ბონობოებსა (ბონობო – ჯუჯა შიმპანზე) და ორანგუტანებს, როგორ იყენებდნენ იარაღებს. მაშინ მიიჩნეოდა, რომ გორილებს ეს უნარი დაკარგული ჰქონდათ, რადგან ამის საჭიროება არ არსებობდა. ბოლოს და ბოლოს, გორილები ყველაზე მსხვილი და ძლიერი მაიმუნები არიან და მათ შეუძლიათ, თხილი უბრალოდ კბილით გატეხონ ან ტერმიტების ბუდე ტორებით დაშალონ, იარაღის გამოყენების გარეშე. კვლევის საბოლოო დასკვნის მიხედვით, "დაკვირვება გვაჩვენებს, რომ იარაღის მოხმარებისთვის საჭირო ინტელექტი ჯერ კიდევ მაშინ განვითარდა, სანამ გორილას წინაპრები გამოეყოფოდნენ ადამიანებსა და სხვა დიდ მაიმუნებს. ეს კი თავის მხრივ იმაზე მიუთითებს, რომ ინტელექტი მხოლოდ ადამიანისთვის არაა დამახასიათებელი.” გორილები სხვა დიდ მაიმუნებთან შედარებით ნაკლებად სხარტ არსებებად მიიჩნეოდნენ, თუმცა ამ აღმოჩენებმა ეს მოსაზრება გააქარწყლა.

 


მაიმუნების მკვლევარს, ჯილ პრუტცს, უჭირავს ხის ტოტი, რომელიც დამუშავებულია შიმპანზეს მიერ და გამოიყენება შუბის მსგავსად. პრუტცი ერთ-ერთია იმ მეცნიერთაგან, რომელიც დაფინანსებას იღებს National Geographic Society-ის სამეცნიერო კვლევა-ძიების კომიტეტისგან. ის იმ სამეცნიერო ჯგუფის წევრი იყო, რომელიც 2007 წელს სენეგალში გაემგზავრა და და განახორციელა პირველი მეცნიერული დაკვირვება შიმპანზეებზე, თუ როგორ ამზადებენ და იყენებენ სხვა ძუძუმწოვრებზე სანადირო იარაღებს. მკვლევარებმა კადრზე აღბეჭდეს, როგორ გარდაქმნიდნენ ველური შიმპანზეები ჩვეულებრივ ჯოხებს სანადირო "შუბებად”, რომლებითაც შემდეგ პატარა პრიმატებზე ნადირობდნენ. 2007 წელს 22 ასეთი შემთხვევა დაფიქსირდა. მეცნიერ ტომას ბროიერის თქმით, მათი ასეთი ქცევა აჩვენებს, რომ პრობლემების გადაწყვეტის უნარი მაღალ დონეზე აქვთ განვითარებული, ისევე როგორც მონადირე-შემგროვებლებს ჰქონდათ. ეს აღმოჩენა მნიშვნელოვანია, რადგან პირველყოფილი ადამიანებიც სავარაუდოდ ასე იქცეოდნენ ხორცის მოსაპოვებლად და მუცლის შესავსებად.

 


შიმპანზე, სახელად აიუმუ იწყებს მეხსიერების ტესტის გავლას, რომელიც ეკრანზე გაბნეულ რიცხვებს წარმოადგენს. იაპონიის ქალაქ კიოტოში მდებარე პრიმატების შესწავლის ინსტიტუტის მკვლევარებმა ახალგაზრდა შიმპანზეები დააპირისპირეს მოზრდილი ასაკის ადამიანებთან ხანმოკლე მეხსიერების ორ ტესტში. შიმპანზეებმა აშკარა უპირატესობით გაიმარჯვეს (ვიდეო). შიმპანზეები არამარტო უკეთ იმახსოვრებენ, არამედ უფრო სწრაფებიც არიან. ეს იყო დიდი გამოწვევა უამრავი ადამიანისთვის, მათ შორის მეცნიერთა გარკვეული ნაწილისთვისაც, რომლებსაც მტკიცედ სჯეროდათ, რომ ადამიანები შიმპანზეებს აღემატებიან ყველანაირ შემეცნებით (კოგნიტიურ) ფუნქციებში. კიოტოს უნივერსიტეტის პროფესორმა, ტეცურო მაცუზავამ, განაცხადა, რომ ისიც კი გაოცებული იყო შედეგებით. მაცუზავა პიონერია შიმპანზეების გონებრივი შესაძლებლობების შესწავლის სფეროში.



წყაროhttp://ucnauri.com
კატეგორია: ცხოველები და ფრინველები | ნანახია: 2093 | დაამატა: IRAKLIG | ტეგები: რამდენად ჭკვიანები არიან მაიმუნები? | რეიტინგი: 0.0/0

მსგავსი მასალა
სულ კომენტარები: 1
0   Spam
1 24   (27.11.2013 00:00:22) [მასალა]
ამათი ერთერთი სახეობაც ბონობო ძალიან ჭკვიანია,ზოგმა ისიც იცის თხილი როგორ უნდა გატეხონ და ერთმანეთისგან ძალიან განსხვავდებიან მაიმუნები.რაც ერთმა სახეობამ იცის ის მეორემ არ იცის,მაგრამ ჭკუით ზოგ ადამიანს კი ჯობიან. acfb acfb d4ec

კომენტარის დამატება შეუძლიათ მხოლოდ დარეგისტრირებულ მომხმარებლებს
[ რეგისტრაცია | შესვლა ]
შესვლის ფორმა

ძებნა

მინი-პროფილი
მოგესალმები: სტუმარო

კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება. გთხოვთ დარეგისტრირდეთ ან გაიაროთ ავტორიზაცია!

სპონსორი

მაღაზიები

ეს უნდა იცოდეთ
  • კანონი ნადირობაზე
  • კანონი თევზაობაზე
  • ლიცენზიით მოსაპოვებელი ფრინველები
  • "ელექტრომანოკის" ხმები
  • წითელი წიგნი
  • არ ესროლოთ!!!

  • ონლაინში
    საიტზე სულ: 3
    სტუმარი: 3
    მონადირე: 0

    facebook

    საიტები
  • ბაზიერთა საერთაშორისო ასოციაცია
  • გარემოს დაცვის სამინისტრო
  • დაცული ტერიტორიების სააგენტო
  • მომსახურების სააგენტო
  • იუსტიციის სახლი
  • წითელი ნუსხა
  • სატყეო დეპარტამენტი
  • ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო

  • პარტნიორები

    რეკლამა

    რეკომენდაცია:


    sape

    sape

    sape

    ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებული მასალის გამოყენების ყველა უფლება ეკუთვნის საიტი "www.bazieri.ge"-ს ადმინისტრაციას. ამ მასალის (თუ მასალას სხვა რამ არ აქვს მითითებული)  ნაწილობრივი ან სრული გამოყენება საიტი "ბაზიერი"-ს ადმინისტრაციასთან წერილობითი შეთანხმების  გარეშე ან წყაროს:  www.bazieri.ge-ს მითითების გარეშე დაუშვებელია !!!
    Яндекс.Метрика